Rozważania na temat regulacji wysokości odsetek od czynszów dzierżawnych i zakupu gruntów przez MRiRW
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpowiedziało na prośbę Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczącą regulowania spraw związanych z wysokością odsetek od czynszów dzierżawnych i odsetek wynikających z zakupu gruntów. Odpowiedź, która wpłynęła 6 września 2024 roku, zawierała objaśnienia dotyczące tego zagadnienia zarówno dla nowo podpisywanych umów, jak i tych, które zostały zawarte wcześniej.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 lutego 2012 r., które dotyczy szczegółowych warunków rozłożenia na raty należności za sprzedaż nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz wysokości oprocentowania tych rat. Do końca roku 2013, zgodnie z tym rozporządzeniem, należność rozłożona na raty z tytułu sprzedaży nieruchomości rolnych czy też gruntów przeznaczonych na cele rolnicze i leśne, oprocentowana była do dnia zapłaty na poziomie 2% rocznie jeżeli spełnione były określone warunki.
Jednak według § 4 ust. 1 tego samego rozporządzenia, należność z tytułu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa jest oprocentowana do dnia jej zapłaty według stopy dyskontowej ogłaszanej przez Komisję Europejską powiększonej o 1 punkt procentowy. Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości ustanowienia stałego oprocentowania na poziomie 2%, co wymagałoby wprowadzenia zmian legislacyjnych.
Ponadto warto podkreślić, że stałe oprocentowanie na preferencyjnych warunkach miałoby charakter pomocy publicznej, na co muszą zezwolić przepisy dotyczące pomocy publicznej. Te przepisy Komisji Europejskiej jednak nie umożliwiają udzielania pomocy na zakup ziemi, chyba że wiąże się to z realizacją inwestycji i nie przekracza 10% kosztów inwestycji objętej pomocą. Jedyną możliwością udzielenia pomocy w formie stałego oprocentowania rat byłoby skorzystanie z formuły de minimis zgodnie z przepisami określonymi w rozporządzeniu UE nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r.
Na koniec, zgodnie z art. 39a ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, należność z tytułu czynszu dzierżawnego nie podlega oprocentowaniu. W przypadku opóźnienia w spłacie należności, dzierżawca musi zapłacić odsetki ustawowe zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
