Mieszanka gorzowska – skład, nawożenie i termin siewu

Mieszanka gorzowska to popularna mieszanka traw i roślin bobowatych, ceniona przez rolników za swoją wydajność i wszechstronność. Stanowi wartościowe źródło paszy dla zwierząt gospodarskich, a jej uprawa wpływa korzystnie na strukturę i żyzność gleby. W artykule omówimy szczegółowo skład mieszanki gorzowskiej, wymagania uprawowe, terminy siewu oraz zasady nawożenia, które zapewnią wysokie plony przez wiele lat.

Charakterystyka mieszanki gorzowskiej

Mieszanka gorzowska to wieloletnia kompozycja traw i roślin bobowatych, stworzona specjalnie do produkcji wysokiej jakości paszy dla bydła i innych zwierząt gospodarskich. Nazwa pochodzi od rejonu Gorzowa Wielkopolskiego, gdzie została opracowana i zyskała szerokie uznanie wśród rolników. Wyróżnia się wyjątkową wydajnością, odpornością na zmienne warunki pogodowe oraz długim okresem użytkowania, sięgającym nawet 4-5 lat.

Mieszanka gorzowska to kompleksowe rozwiązanie w produkcji pasz objętościowych, łączące wysoką wartość pokarmową z wydajnością plonowania na poziomie 8-12 ton suchej masy z hektara rocznie.

Jest szczególnie polecana w gospodarstwach nastawionych na produkcję mleka i żywca wołowego. Dzięki bogatej zawartości białka, energii i składników mineralnych, przekłada się na znacząco lepsze wyniki produkcyjne zwierząt.

Skład mieszanki gorzowskiej

Tradycyjny skład mieszanki gorzowskiej obejmuje starannie dobrane trawy i rośliny bobowate (motylkowate). Proporcje poszczególnych składników mogą się różnić w zależności od producenta nasion oraz konkretnych warunków glebowych, jednak typowy skład przedstawia się następująco:

Trawy

• Kostrzewa łąkowa (20-25%) – wieloletnia trawa o dużej odporności na suszę i mróz, tworząca zwarty porost
• Tymotka łąkowa (15-20%) – dostarcza wysokiej jakości paszy, dobrze znosi niskie temperatury i cechuje się wysoką smakowitością
• Życica trwała (10-15%) – szybko się rozwija, daje wysokie plony i jest chętnie zjadana przez zwierzęta
• Kupkówka pospolita (10-15%) – odporna na suszę, szybko odrasta po skoszeniu, zapewniając stabilne plony

Rośliny bobowate

• Koniczyna czerwona (15-20%) – bogata w białko, poprawia strukturę gleby i dostarcza azotu całej mieszance
• Koniczyna biała (5-10%) – trwały składnik, dobrze znosi wypas i uzupełnia skład botaniczny runi
• Lucerna siewna (10-15%) – posiada głęboki system korzeniowy, wysoką zawartość białka i jest odporna na suszę

Dzięki takiemu składowi mieszanka gorzowska zapewnia zrównoważoną paszę, a jednocześnie rośliny bobowate wzbogacają glebę w azot, co znacząco zmniejsza potrzebę nawożenia mineralnego i poprawia strukturę gleby.

Termin siewu mieszanki gorzowskiej

Wybór odpowiedniego terminu siewu ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju i późniejszego plonowania mieszanki gorzowskiej. Możliwe są dwa główne terminy wysiewu:

Siew wiosenny – optymalny termin przypada na okres od połowy marca do końca kwietnia. Warunkiem jest odpowiednia wilgotność gleby i temperatura podłoża wynosząca minimum 8-10°C. Siew wiosenny pozwala na zbiór plonu już w pierwszym roku uprawy, choć pierwszy pokos jest zwykle nieco niższy.

Siew letni/jesienny – można wykonać od połowy sierpnia do połowy września. Ten termin sprawdza się szczególnie dobrze na glebach cięższych, które wiosną długo pozostają wilgotne. Przy siewie jesiennym pierwszy pełny plon uzyskuje się dopiero w następnym roku, ale rośliny mają więcej czasu na rozwój systemu korzeniowego.

Niezależnie od terminu siewu, kluczowym czynnikiem jest zapewnienie odpowiedniej wilgotności gleby. Mieszanka gorzowska potrzebuje dostatecznej ilości wody do kiełkowania i początkowego rozwoju.

Norma wysiewu mieszanki gorzowskiej wynosi zazwyczaj 30-40 kg/ha. Nasiona należy wysiać na głębokość 1-1,5 cm, a po siewie pole warto zwałować, co zapewni lepszy kontakt nasion z glebą i bardziej równomierne wschody.

Nawożenie mieszanki gorzowskiej

Prawidłowe nawożenie jest fundamentem uzyskania wysokich plonów mieszanki gorzowskiej przez wiele lat użytkowania. Dobrze zaplanowane nawożenie nie tylko zwiększa wydajność, ale także przedłuża okres użytkowania plantacji. Plan nawożenia powinien uwzględniać zarówno przedsiewne przygotowanie gleby, jak i nawożenie pogłówne w kolejnych latach.

Nawożenie przedsiewne

Przed założeniem plantacji warto wykonać analizę gleby, która pozwoli określić jej odczyn i zasobność w składniki pokarmowe. Na tej podstawie należy:

• Uregulować odczyn gleby (optymalny pH 6,0-7,0) poprzez wapnowanie
• Zastosować nawożenie fosforowo-potasowe: 60-80 kg P₂O₅/ha i 80-120 kg K₂O/ha
• Wprowadzić obornik w dawce 20-30 t/ha (jeśli jest dostępny), co znacząco poprawi strukturę gleby i dostarczy mikroelementów

Nawożenie w latach użytkowania

W kolejnych latach uprawy mieszanki gorzowskiej należy stosować:

• Nawożenie azotowe – 120-180 kg N/ha rocznie, podzielone na 3-4 dawki stosowane wczesną wiosną i po każdym pokosie (z wyjątkiem ostatniego jesiennego)
• Nawożenie fosforowe – 40-60 kg P₂O₅/ha rocznie, najlepiej wczesną wiosną
• Nawożenie potasowe – 80-120 kg K₂O/ha rocznie, podzielone na 2 dawki (wiosna i po drugim pokosie)

Warto pamiętać, że dzięki obecności roślin bobowatych w składzie mieszanki gorzowskiej, zapotrzebowanie na azot jest niższe niż w przypadku czystych upraw traw. Rośliny bobowate wiążą azot atmosferyczny i udostępniają go trawom, tworząc naturalną symbiozę korzystną dla całej mieszanki.

Użytkowanie i plonowanie mieszanki gorzowskiej

Mieszanka gorzowska może być wykorzystywana zarówno kośnie, jak i pastwiskowo, choć najczęściej stosuje się użytkowanie kośne z przeznaczeniem na siano, sianokiszonkę lub kiszonkę.

W ciągu sezonu wegetacyjnego można uzyskać 3-4 pokosy, w zależności od warunków pogodowych i intensywności nawożenia. Pierwszy pokos przypada zwykle na przełom maja i czerwca, kolejne co 5-7 tygodni, co zapewnia stały dopływ świeżej paszy przez niemal cały sezon.

Plonowanie mieszanki gorzowskiej kształtuje się na poziomie:

• 8-12 ton suchej masy z hektara rocznie
• 40-60 ton zielonej masy z hektara rocznie
• Od 250 do 400 balotów siana z hektara rocznie (w zależności od wielkości balotów)

Dla zapewnienia optymalnej jakości paszy, koszenie powinno odbywać się w fazie początku kłoszenia traw lub pączkowania roślin bobowatych. Zbyt późne koszenie prowadzi do spadku wartości pokarmowej paszy, zmniejszenia zawartości białka i pogorszenia strawności.

Zalety uprawy mieszanki gorzowskiej

Mieszanka gorzowska zyskała popularność wśród rolników z wielu powodów:

• Wysoka wartość pokarmowa – dzięki zbilansowanemu składowi dostarcza paszy bogatej w białko, energię i składniki mineralne, co bezpośrednio przekłada się na wydajność produkcji zwierzęcej
• Trwałość użytkowania – przy prawidłowej pielęgnacji może być użytkowana przez 4-5 lat, co znacząco obniża koszty produkcji paszy
• Adaptacja do różnych warunków – sprawdza się na różnych typach gleb, także na glebach słabszych (klasy IV-VI), gdzie inne uprawy mogą zawodzić
• Poprawa struktury gleby – rośliny bobowate wzbogacają glebę w azot i materię organiczną, działając jak naturalny nawóz
• Odporność na niekorzystne warunki – zróżnicowany skład gatunkowy zapewnia stabilność plonowania nawet w trudnych warunkach pogodowych, gdy część gatunków może ucierpieć

Mieszanka gorzowska stanowi ekonomiczne i ekologiczne rozwiązanie dla gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą, zapewniając stabilne źródło wysokiej jakości paszy przez wiele lat. Jej wszechstronność i odporność sprawiają, że jest to jedna z najlepszych opcji dla rolników poszukujących wydajnego sposobu produkcji paszy objętościowej.