Polskie rolnictwo przechodzi trudności, jednak widoczne są symptomy nadchodzącej poprawy sytuacji

Kryzys omiatający polską branżę rolniczą ponownie się pogłębił. Wskaźnik koniunktury rolniczej (IRGAGR) w pierwszym kwartale 2024 r. uległ redukcji o 1,7 pkt w stosunku do czwartego kwartału roku 2023, osiągając poziom -24 pkt. To zjawisko jest typowe dla początku roku i zaobserwowano je wielokrotnie w ciągu ostatnich 25 lat. Wyjątek stanowił rok 2017, kiedy wskaźnik koniunktury wzrósł w pierwszym kwartale.

Obecny spadek wskaźnika jest najmniejszy od czasu rozpoczęcia badań i wynosi zdecydowanie mniej niż średni spadek notowany o tej porze roku, który wynosi 5,8 pkt. Zatem aktualne pogorszenie sytuacji można określić jako powierzchowne. Chociaż obecna wartość wskaźnika jest niższa niż rok wcześniej o 0,9 pkt (a przed kwartałem była niższa o 1,5 pkt), to pogorszenie koniunktury jest sezonowe i wynika z cyklicznych zmian charakterystycznych dla poszczególnych pór roku.

Wskaźnik koniunktury rolniczej jest średnią ważoną dwóch wskaźników: wskaźnika równoważonych dochodów finansowych gospodarstw rolnych i wskaźnika zaufania rolników. Zarejestrowany w pierwszym kwartale 2024 r. spadek wartości IRGAGR jest efektem obniżenia się wskaźnika dochodów gospodarstw rolnych. Jednakże ta zmiana nie była duża, wyniosła zaledwie 3,7 pkt (w skali roku 3,5 pkt). Z drugiej strony, poprawa nastrojów wśród rolników – wzrost wskaźnika zaufania o 2,5 pkt w skali kwartału i o 4,2 pkt w skali roku – zniwelowała spadek wskaźnika koniunktury. Warto podkreślić, że te wyniki przeczą narracji medialnej na temat polskiego rolnictwa.

Drugi kwartał powinien przynieść poprawę sytuacji w polskim rolnictwie. Mimo że średnia wartość wskaźnika koniunktury w ostatnich dwóch latach (-22,4 pkt) jest znacznie niższa niż w latach 2010-2021 (-6,5 pkt) i od kilku kwartałów wskaźnik ten utrzymuje się na niskim poziomie, to jednak najnowsze dane sugerują pewne symptomy nadchodzącej poprawy sytuacji. Widać to nie tylko w zwiększonym optymizmie wśród rolników, ale także w prognozach dotyczących przyszłej sytuacji finansowej, wzroście inwestycji, chęci do zaciągania kredytów na produkcję rolną oraz zakupach środków obrotowych do hodowli zwierząt.